Bạn đã bao giờ trải qua một giấc mơ mà bạn biết rằng bạn đang mơ chưa? Nếu rồi thì bạn đã trải nghiệm lucid dream hay còn gọi là giấc mơ sáng suốt. Trong khi một số người thường trải qua những giấc mơ kỳ lạ này, thì có nhiều người khác chưa bao giờ hoặc ít nhất là không nhớ nó.
À quên! Nếu bạn đã xem qua phim Inception (những kẻ đánh cắp giấc mơ) và cảm thấy khó hiểu, thì bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về nó. Giấc mơ sáng suốt là gì và chúng khác những giấc mơ bình thường như thế nào, lý do tại sao bạn có thể (hoặc có thể không) muốn trải nghiệm chúng và cách để trải nghiệm giấc mơ sáng suốt.
Nội dung bài viết
Lucid dream là gì?
Thuật ngữ “lucid dream” hay “giấc mơ sáng suốt” được nhà văn kiêm bác sĩ tâm thần người Hà Lan Frederik van Eeden đưa ra vào năm 1913 trong bài báo “Nghiên cứu về những giấc mơ”. Tuy nhiên, giấc mơ sáng suốt đã được biết đến và thực hành từ thời cổ đại.
Đây là một phần của thực hành yoga nidra của người Hindu cổ đại, và cũng là thực hành yoga dream của người Tây Tạng. Ngoài ra, bác sĩ Galen ở Pergamon đã sử dụng giấc mơ sáng suốt như một phần của việc thực hành y tế của mình.
Trong khi các nhà khoa học và triết học từ lâu đã hiểu về việc thực hành giấc mơ sáng suốt và những lợi ích của nó, thì khoa học thần kinh mới chỉ xem xét hiện tượng này trong thế kỷ 20 và 21.
Một nghiên cứu năm 1985 của Stephen LaBerge tại Đại học Stanford đã tiết lộ rằng, không giống như trong hầu hết các giấc mơ, nhận thức về thời gian trong giấc mơ sáng suốt cũng giống như trong cuộc sống bình thường. Điện não đồ (EEG) cho thấy giấc mơ sáng suốt bắt đầu trong trạng thái Chuyển động mắt nhanh (REM) của giấc ngủ, nhưng các phần khác của não hoạt động nhanh hơn so với giấc mơ bình thường.
Một số nhà nghiên cứu tin rằng, hoạt động trong vỏ não trước trán có liên quan đến sự phát triển của những giấc mơ sáng suốt. Trong những giấc mơ bình thường, người mơ nhận thức được các đối tượng và sự kiện trong trạng thái mơ, nhưng họ không nhận thức được chính giấc mơ, và không thể phân biệt giữa ngủ với thức. Điều này một phần được cho là do mức độ hoạt động của vỏ não trước trán thấp hơn.
Những giấc mơ sáng suốt thì khác, bởi vì người ngủ nhận thức được họ đang mơ và trong một số trường hợp, họ có thể kiểm soát môi trường xung quanh. Một số nghiên cứu đã liên kết những đặc điểm này với hoạt động cao của vỏ não.
Ở những người ngủ đã được quan sát trong quá trình nghiên cứu giấc mơ sáng suốt, mức độ hoạt động của vỏ não trước trán khi họ tham gia vào giấc mơ sáng suốt có thể so sánh với mức độ khi họ thức. Vì lý do này, giấc mơ sáng suốt có thể được gọi là “trạng thái ngủ-thức hỗn hợp”.
Những người hoài nghi về lucid dream tin rằng, những nhận thức này diễn ra trong một khoảng thời gian tỉnh táo ngắn ngủi chứ không phải là một giai đoạn của giấc ngủ. Bất kể chúng hoạt động như thế nào và chúng có thực sự là giấc mơ hay không, những người trải qua lucid dream có thể quan sát giấc mơ của họ, nhớ lại thế giới đang thức và đôi khi kiểm soát cả nội dụng của giấc mơ.
Lợi ích và rủi ro của lucid dream
Có những lý do tuyệt vời để tìm kiếm những giấc mơ sáng suốt, và những lý do chính đáng không kém mà bạn có thể muốn tránh chúng.
Một số người thấy giấc mơ sáng suốt đáng sợ. Một người có thể nhận thức rõ hơn về chứng tê liệt khi ngủ, một cơ chế tự nhiên giúp ngăn cơ thể tự làm hại mình trong những giấc mơ.
Những người khác cảm thấy “sợ hãi giấc mơ” do họ có thể quan sát giấc mơ nhưng không kiểm soát được nó. Cuối cùng, những người bị rối loạn tâm thần khó phân biệt giữa tưởng tượng và thực tế có thể thấy giấc mơ sáng suốt làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Mặt khác, giấc mơ sáng suốt có thể thành công trong việc giảm số lượng và mức độ nghiêm trọng của những cơn ác mộng. Trong một số trường hợp, điều này là do người mơ có thể kiểm soát và thay đổi cơn ác mộng. Những người khác được hưởng lợi từ việc quan sát một cơn ác mộng và nhận ra nó không phải là thật.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh luận về việc liệu giấc mơ sáng suốt có lợi hay có hại cho sức khỏe tâm thần. Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc tạo ra những giấc mơ sáng suốt cố ý làm mờ ranh giới giữa mơ và thực, và điều này có thể có những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần lâu dài của một người.
Liệu pháp giấc mơ sáng suốt đã cho thấy phần lớn không hiệu quả đối với một số nhóm, chẳng hạn như những người bị rối loạn căng thẳng sau chấn thương.
Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu đã đưa ra một vấn đề khác đối với những giấc mơ sáng suốt: chúng có khả năng gây rối loạn giấc ngủ. Vì những giấc mơ sáng suốt có liên quan đến mức độ hoạt động của não cao hơn, người ta cho rằng những giấc mơ này có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và có ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh.
Những giấc mơ sáng suốt xuất hiện thường xuyên có khả năng tái cấu trúc chu kỳ ngủ-thức của một người, do đó có thể ảnh hưởng đến việc điều chỉnh cảm xúc, củng cố trí nhớ và các khía cạnh khác của cuộc sống hàng ngày liên quan đến sức khỏe giấc ngủ.
Những giấc mơ sáng suốt có thể là một nguồn cảm hứng hoặc có thể là một phương tiện để giải quyết một vấn đề. Nhớ lại một giấc mơ sáng suốt có thể giúp nhà soạn nhạc nhớ lại một giai điệu trong giấc mơ, hoặc một nhà toán học nhớ lại một phương trình trong mơ. Về cơ bản, một giấc mơ sáng suốt cung cấp cho người mơ một cách để kết nối tâm trí, ý thức và tiềm thức.
Một lý do khác để có giấc mơ sáng suốt là vì nó có thể mang lại sức mạnh và niềm vui. Nếu bạn có thể kiểm soát giấc mơ, thế giới đang ngủ sẽ trở thành sân chơi của bạn. Tất cả các định luật vật lý không còn áp dụng nữa, khiến mọi thứ trở nên khả thi. “Ta là bá chủ của thế giới này!” Thật tuyệt phải không nào, tuy nhiên, trước khi muốn làm bá chủ của thế giới trong mơ thì bạn phải biết cách làm thế nào để trải nghiệm lucid dream.
6 cách để trải nghiệm lucid dream
Nếu bạn chưa từng có một giấc mơ sáng suốt trước đây, hoặc đang tìm cách biến chúng trở nên phổ biến hơn, bạn có thể thực hiện một số bước sau đây.
1. Chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon
Chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon có thể giúp đảm bảo chu kỳ ngủ-thức lành mạnh, bao gồm cả giấc ngủ REM (khi giấc mơ sáng suốt dễ xảy ra nhất). Đảm bảo nhiệt độ phòng ngủ thoải mái; 65 độ F (18,3 độ C) được nhiều người coi là nhiệt độ ngủ lý tưởng.
Bạn cũng nên giữ phòng tối và tương đối yên tĩnh. Màn che, mặt nạ ngủ và các phụ kiện khác giúp giảm mức độ ánh sáng, trong khi nút bịt tai và máy âm thanh có thể chặn những tiếng ồn bên ngoài.
Điều quan trọng là bạn phải có đủ thời gian để có một giấc mơ sáng suốt. Những giấc mơ trong phần đầu của giấc ngủ chủ yếu liên quan đến trí nhớ và quá trình sửa chữa của cơ thể. Những giấc mơ xảy ra gần cuối một đêm ngon giấc có nhiều khả năng là lucid dream.
2. Học cách ghi nhớ những giấc mơ
Trải nghiệm những giấc mơ sáng suốt không đặc biệt hữu ích nếu bạn không thể nhớ lại giấc mơ! Có một số bước bạn có thể thực hiện để ghi nhớ những giấc mơ. Khi bạn lần đầu tiên thức dậy và cố gắng nhớ lại một giấc mơ, hãy nhắm mắt và không thay đổi vị trí. Viết nhật ký giấc mơ và ghi lại những giấc mơ ngay khi bạn thức dậy. Sau đó nói với bản thân rằng bạn sẽ nhớ những giấc mơ.
3. Sử dụng MILD
MILD là viết tắt của Mnemonic Induction to Lucid Dreaming. Nó có nghĩa là sử dụng một phương tiện hỗ trợ trí nhớ để nhắc nhở bản thân “tỉnh táo” trong những giấc mơ của bạn. Giúp bản thân nhận ra sự khác biệt giữa giấc mơ và thực tế trong khi ngủ.
Bạn có thể lặp lại “Tôi sẽ biết tôi đang mơ” trước khi chìm vào giấc ngủ hoặc nhìn vào một đồ vật trước khi ngủ mà bạn đã thiết lập để kết nối với giấc mơ sáng suốt. Ví dụ, bạn có thể nhìn vào bàn tay của mình. Nghĩ về cách chúng xuất hiện khi bạn tỉnh táo và nhắc nhở bản thân hãy nhìn chúng trong giấc mơ. Các nhà nghiên cứu sẽ tạo ra những giấc mơ sáng suốt bằng phương pháp MILD bằng cách đánh thức các đối tượng sau 5 giờ ngủ.
4. Thực hiện kiểm tra thực tế
Kiểm tra thực tế được sử dụng để cho biết những giấc mơ sáng suốt từ thực tế. Một số người thấy bàn tay của họ thay đổi hình dạng trong một giấc mơ, vì vậy nếu bạn nhìn vào bàn tay của bạn và chúng khác lạ, bạn biết bạn đang ở trong một giấc mơ.
Một cách kiểm tra thực tế tốt khác là kiểm tra hình ảnh phản chiếu của bạn trong gương. Nếu một cuốn sách hữu ích, hãy đọc cùng một đoạn văn hai lần. Trong giấc mơ, các từ hầu như luôn thay đổi. Trong phim Inception, nhân vật chính Doom Cobb sử dụng con quay để xác định xem mình đang trong giấc mơ hay ngoài thực tế.
Kiểm tra thực tế dựa trên quan điểm rằng các bài kiểm tra lặp đi lặp lại cuối cùng sẽ ngấm vào giấc mơ của người tham gia, cho phép họ đạt được sự minh mẫn và phân biệt giữa trạng thái mơ và thức.
5. Đánh thức bản thân
Giấc mơ sáng suốt đi kèm với giấc ngủ REM, xảy ra khoảng 90 phút sau khi chìm vào giấc ngủ và khoảng 90 phút sau đó. Ngay sau một giấc mơ, não sẽ tiếp cận trạng thái tỉnh táo, vì vậy bạn sẽ dễ dàng thức dậy và nhớ lại giấc mơ ngay sau khi mơ.
Một số người có thể tạo ra những giấc mơ sáng suốt bằng cách sử dụng kỹ thuật này, liên quan đến việc thức dậy vào nửa đêm và sau đó trở lại giấc ngủ sau một khoảng thời gian nhất định đã trôi qua. Bạn có thể tăng khả năng nhớ một giấc mơ (và nhắc nhở bản thân một lần nữa để nhận thức về giấc mơ) nếu bạn thức dậy sau mỗi 90 phút.
Bạn có thể đặt đồng hồ báo thức thông thường hoặc sử dụng thiết bị gọi là đồng hồ chuyên báo thức để tăng mức độ ánh sáng sau một khoảng thời gian nhất định. Nếu bạn không thể làm gián đoạn lịch trình ngủ của mình nhiều như vậy, chỉ cần đặt báo thức khoảng 2 giờ trước khi bạn thức dậy bình thường. Khi bạn thức dậy, hãy tắt báo thức và chìm vào giấc ngủ, sau đó suy nghĩ về một trong những lần kiểm tra thực tế của bạn.
6. Thư giãn và tận hưởng trải nghiệm
Nếu bạn gặp khó khăn khi mơ hoặc nhớ lại những giấc mơ sáng suốt, đừng nản chí. Cần có thời gian để phát triển thói quen mơ sáng suốt.
Khi bạn có một giấc mơ sáng suốt, hãy thư giãn và quan sát nó trước khi cố gắng kiểm soát nó. Cố gắng xác định bất kỳ bước nào bạn có thể đã thực hiện để giúp quá trình hoạt động. Theo thời gian, bạn sẽ trải qua những giấc mơ sáng suốt thường xuyên hơn và thoải sức xây dựng giấc mơ của riêng mình.
Ngoài ra, một số nghiên cứu đã liên quan đến việc tạo ra những giấc mơ sáng suốt bằng cách sử dụng một số loại thuốc và chất bổ sung. Khi đối tượng đã ngủ, các nhà nghiên cứu có thể kiểm tra mức độ hoạt động trong vỏ não trước trán và các vùng khác của não bằng một thiết bị được gọi là điện não đồ (EEG), trong đó các đĩa kim loại được gắn vào da đầu của đối tượng.
Điện quang đồ cầu mắt (EOG) cũng có thể được sử dụng để theo dõi chuyển động của mắt nhằm xác định thời điểm đối tượng đi vào giấc ngủ REM. Đối với một số nghiên cứu, các đối tượng được yêu cầu thực hiện các chuyển động mắt cụ thể trong khi ngủ để báo hiệu rằng họ đang có một giấc mơ sáng suốt. EOG đặc biệt hữu ích để phát hiện những chuyển động này.
Tóm tắt về lucid dream
- Lucid dream hay giấc mơ sáng suốt xảy ra khi bạn nhận thức được rằng mình đang mơ.
- Bạn có thể nhận ra suy nghĩ và cảm xúc của mình khi giấc mơ xảy ra.
- Đôi khi, bạn có thể kiểm soát giấc mơ sáng suốt. Bạn có thể thay đổi con người, môi trường hoặc nội dung giấc mơ. Loại giấc mơ kiểm soát này có khả năng làm giảm cơn ác mộng và lo lắng.
Hoa Sen Phật – Theo: thoughtco.com