Những lời dạy của Khổng Tử đã trở thành nền tảng quan trọng cho việc xây dựng và phát triển Nho giáo. Đạo Nho hay đạo Khổng là một hệ thống triết học, xã hội, triết lý giáo dục và chính trị do Khổng Tử đề xướng và được các đệ tử của ông phát triển với mục đích xây dựng một xã hội phát triển công bằng, dân chủ và văn minh. Những câu nói của ông được lưu truyền trên 2000 năm và ngày nay, nó vẫn còn nguyên ý nghĩa và giá trị trong thời điểm hiện tại.
Khổng Tử sinh ngày 27 tháng 8 năm 551 TCN và mất ngày 11 tháng 4 năm 479 TCN. Ông được tôn kính như một trong những nhà sáng lập Nho giáo, đồng thời là một thầy giáo và triết gia lỗi lạc bậc nhất Á Đông thời bấy giờ.
Vào thế kỷ thứ 6 TCN, các lãnh chúa Trung Quốc cạnh tranh khốc liệt đã làm cho nguyên tắc truyền thống tại đây bắt đầu xấu đi, dẫn đến một giai đoạn suy đồi đạo đức. Khổng Tử xuất hiện như một người con yêu nước, củng cố lại các giá trị xã hội về lòng nhân ái và truyền thống. Triết lý xã hội của ông chủ yếu dựa vào nguyên tắc “con người” hay “yêu thương người khác” trong khi thực hiện kỷ luật tự giác.
Quan điểm chính trị của Khổng Tử cũng dựa trên sự tự kỷ luật. Ông tin rằng, một nhà lãnh đạo sáng suốt phải biết tự kỷ luật để duy trì sự tôn trọng của những người theo họ. Và họ cũng cần đối xử với cấp dưới của mình với lòng từ bi giữa người với người.
Đối với Khổng Tử, mục tiêu chính của nhà giáo là dạy con người sống theo hướng tích cực, liêm chính. Thông qua những lời giảng dạy của mình, ông đã cố gắng khôi phục lại các giá trị truyền thống như lòng nhân từ, trung thực, chân thành và lễ nghi trong xã hội Trung Quốc.
Hầu hết những lời dạy của Khổng Tử đều minh hoạ sự hiểu biết sâu sắc của một nhà tư tưởng Trung Quốc về những vấn đề thiết thực và triết học. Ông dạy về tình yêu, gia đình, mối quan hệ xã hội và cách thức trở thành một nhà lãnh đạo tốt. Ông cung cấp cho chúng ta sự hiểu biết về cuộc sống và các mối tương quan lẫn nhau.
Sau đây là những lời dạy, những danh ngôn bất hủ của Khổng Tử, vị triết gia vĩ đại của Trung Quốc:
“Mọi thứ đều có vẻ đẹp nhưng không phải ai cũng nhìn thấy điều đó”.
“Hãy chọn công việc mà bạn yêu thích, bạn sẽ không phải làm việc một ngày nào trong cuộc đời của mình”.
“Khi cơn giận gia tăng, hãy nghĩ đến hậu quả”.
“Hãy tìm một ngọn nến nhỏ để thắp lên, đừng ngồi đó mà nguyền rủa bóng tối”.
“Những gì bạn không muốn người khác làm với bạn, thì không nên làm điều đó với người khác”.
“Để đưa thế giới theo trật tự, trước tiên chúng ta phải đặt quốc gia vào trật tự, để quốc gia vào trật tự, chúng ta phải đưa gia đình vào trật tự, để đưa gia đình vào trật tự, chúng ta phải trau dồi cuộc sống cá nhân, và để nuôi dưỡng cuộc sống cá nhân, trước tiên chúng ta phải đặt tâm của chúng ta đi đúng hướng”.
“Ai chinh phục được chính mình là chiến binh hùng mạnh nhất”.
“Trước khi bạn bắt tay vào một cuộc hành trình trả thù, hãy đào hai cái mộ”.
“Sự im lặng là người bạn thật sự và không bao giờ phản bội”.
“Bằng ba phương pháp chúng ta có thể học sự khôn ngoan: Thứ nhất, bởi sự quán chiếu, đó là cao quý; Thứ hai, bằng cách bắt chước, đó là cách dễ nhất; Và thứ ba là bằng kinh nghiệm, đó là cách cay đắng nhất”.
“Nếu mục tiêu của bạn là một năm, hãy trồng một hạt giống; Nếu trong thời hạn mười năm, hãy trồng cây; Nếu trong khoảng 100 năm, hãy dạy cho người dân”.
“Khi chúng ta thấy mình có tính cách ngược lại với đa số, chúng ta nên quay về và kiểm tra bản thân”.
“Một người không nghĩ và lập kế hoạch lâu dài sẽ gặp rắc rối ngay tại cửa nhà mình”.
“Khi bạn yêu một điều gì đó có nghĩa là bạn muốn nó sống”.
“Một kẻ ngốc khinh miệt lời khuyên tốt, một người khôn ngoan sẽ ôm nó vào lòng”.
“Chúng ta nên cảm nhận đau khổ, nhưng chúng ta không nên bị chìm dưới áp lực của nó”.
“Đá quý không thể được đánh bóng mà không có ma sát cũng như con người không thể tốt lên mà không trải qua rèn luyện”.
“Lỗi thật sự là có lỗi mà không sửa đổi chúng”.
“Bản chất của kiến thức là, có nó và áp dụng nó. Không có nó, hãy thú nhận sự thiếu hiểu biết của bạn”.
“Giống như nước, một người khôn ngoan sẽ biết thích nghi với hoàn cảnh”.
“Cây dừa dẻo dai luôn sống sót qua cơn bão, cây sồi hùng vĩ thường gãy đổ sau cơn mưa.”
“Người có trí tuệ hành động trước khi nói, và sau đó, họ sẽ nói theo hành động của mình”.
“Chỉ có sự khôn ngoan và ngu ngốc nhất của con người là không bao giờ thay đổi”.
“Khả năng của con người sẽ không bao giờ bắt kịp được nhu cầu”.
“Vô minh là đêm của tâm, nhưng đó là một đêm không có mặt trăng và sao”.
“Cuộc sống thực sự rất đơn giản, nhưng chúng ta nhấn mạnh làm cho nó phức tạp hơn”.
“Khi muốn di chuyển một ngọn núi, họ thường bắt đầu bằng cách lấy đi những viên đá nhỏ”.
“Bị xúc phạm không phải là điều tồi tệ, trừ khi bạn tiếp tục nhớ về nó”.
“Khi bạn nhìn thấy một người tốt, hãy nghĩ đến việc trở thành người đó. Khi bạn nhìn thấy ai đó không tốt, hãy suy nghĩ về những điểm yếu của bạn”.
“Hãy tìm cái ác bên trong mình, trước khi tấn công cái ác bên trong người khác”.
“Điều khó nhất là tìm một con mèo đen trong phòng tối”.
“Người đặt câu hỏi là kẻ ngốc trong một phút, người không hỏi là kẻ ngốc suốt cả đời”.
“Giữ sự trung thành và chân thành như những nguyên tắc đầu tiên”.
“Nếu những gì mà bạn nói không mang lại kết quả tốt hơn sự im lặng, thì bạn nên im lặng”.
“Hãy tập quên đi vết thương, nhưng không bao giờ quên sự tử tế”.
“Ở một đất nước được quản lý tốt, nghèo đói là điều đáng xấu hổ. Nhưng ở một quốc gia bị quản chế một cách tồi tệ, giàu có là một điều đáng xấu hổ”.
“Khi một người khôn ngoan chỉ vào mặt trăng, người ngu ngốc kiểm tra ngón tay”.
“Không bao giờ đưa thanh gươm cho một người không thể nhảy được”.
“Người thông minh đơn thuần chỉ là sáng tạo trong một tập hợp các ý tưởng đã có tiền lệ chứ không phải sự khôn ngoan. Người khôn ngoan thật sự vượt ra khỏi sự hiểu biết thông thường”.
“Vinh quang lớn nhất của chúng ta không phải là không bao giờ bị ngã, mà là chúng ta có thể đứng dậy sao mỗi lần vấp ngã đó”.
“Một số được sinh ra với kiến thức, một số lấy được nó từ nghiên cứu, và một số chỉ thu được nó sau khi trải nghiệm đau đớn vì sự thiếu hiểu biết của họ. Nhưng kiến thức là sở hữu, nó đến cùng một điều. Một số đến với sự thoải mái tự nhiên, một số phải trải qua nỗ lực vất vả. Nhưng thành tựu đạt được thì không có gì khác biệt”.
Hoa Sen Phật